Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΑΡΓΙΝΟΥΣΩΝ

Τον Αλκιβιάδη διαδέχτηκε στην αρχηγία της στρατιάς ο Κόνων. Είχε μεγάλα προσόντα, αλλά του έλειπαν η ιερή φλόγα και το μεγαλεπήβολο του προκατόχου του. Και προ παντός δεν είχε κανένα σχέδιο για την αποφασιστική αντιμετώπιση του πολέμου.

Απεναντίας ελάττωσε τη δύναμη του στόλου σε 70 τριήρεις για λόγους οικονομίας και περιορίστηκε σε επιδρομές, για να μαζεύη λάφυρα και χρήματα για το αθηναϊκό ταμείο. Με τον περιορισμό του αθηναϊκού στόλου, ο πελοποννησιακός γινόταν τώρα μεγαλύτερος. Το ευτύχημα για τους Αθηναίους ήταν που η Σπάρτη, για λόγους εσωτερικούς, απομάκρυνε το Λύσανδρο. Οι επιτυχίες που είχε σημειώσει και η δραστηριότητα που είχε αναπτύξει, σε συνδυασμό με τη φιλοδοξία του, τον έκαναν ύποπτο και επικίνδυνο. Και οι Έφοροι έκριναν σκόπιμο να τον βγάλουν από τη μέση. Διάδοχός του έγινε ο Καλλικρατίδας. Ένας ηρωικός τύπος αξιωματικού, δραστήριος και ικανός, με μεγάλη καρδιά και λίγο μυαλό. Κατόρθωσε όμως να εμπνεύση στα πληρώματα του στόλου του την αυτοπεποίθηση και να μεταβάλη την τακτική του πελοποννησιακού στόλου από αμυντική σε επιθετική. Η πρώτη του επιτυχία σημειώνεται στη Μυτιλήνη. Καταναυμαχεί τον αθηναϊκό στόλο και τον πολιορκεί μέσα στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Ο Κόνων βρέθηκε σε φοβερή θέση και οι Σπαρτιάτες περίμεναν την παράδοση του αθηναϊκού στόλου και το τέλος του πολέμου. Αλλά η Αθήνα δείχνει και πάλι τη ζωτικότητά της. Όταν έφθασαν τα δυσάρεστα νέα, η Εκκλησία του Δήμου αποφασίζει τη συγκρότηση νέου μεγάλου στόλου για να σώση τους πολιορκουμένους στη Μυτιλήνη. Και οι Αθηναίοι χωρίς δισταγμό χρησιμοποιούν τους θησαυρούς της θεάς που προστάτευε την πόλη, για να σώσουν την πόλη. Όλα τα χρυσά αναθήματα και τα πολύτιμα σκεύη του Παρθενώνος δίνονται στους Ελληνοταμίες για να τα κόψουν νομίσματα. Μέσα σ’ ένα μήνα εξοπλίζονται τα πλοία που είχε φέρει λάφυρα ο Αλκιβιάδης και άλλα 40 που είχε παροπλίσει ο Κόνων. Στον εξοπλισμό τους βοήθησε και ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αρχέλαος με την ξυλεία που έστειλε. Κι’ επειδή δεν υπήρχαν Αθηναίοι πολίτες για πληρώματα, παίρνουν μετοίκους, ακόμη και δούλους. Εκατόν πενήντα πολεμικά πλοία ξεκινούν για τη Λέσβο. Είναι ο τελευταίος στόλος των Αθηναίων. Αποθέματα άλλα δεν υπάρχουν και οι κυβερνήτες των τριήρεων αντιλαμβάνονται ότι δύο μόνο δρόμοι υπάρχουν: Θάνατος ή νίκη.

Ξαφνιάστηκε ο Καλλικρατίδας όταν έμαθε την αναχώρηση από τον Πειραιά τόσο μεγάλου στόλου. Αφήκε πενήντα τριήρεις να συνεχίσουν τον αποκλεισμό του Κόνωνος στη Μυτιλήνη και συγκέντρωσε την κυρία δύναμή του στα μικρά νησάκια Αργινούσες, που βρίσκονται στα νότια της Λέσβου. Το συμφέρον του πελοποννησιακού στόλου ήταν να αποφύγη τη ναυμαχία. Αντίθετα οι Αθηναίοι έπρεπε να τελειώνουν το συντομώτερο, γιατί τους έλλειπαν τα χρήματα για να συντηρήσουν για καιρό το στόλο που είχαν ετοιμάσει. Αλλά το ηρωικό μένος του Καλλικρατίδα παραμέρισε τη σωστή σκέψη. Και στα μικρά νησιά της Λέσβου δόθηκε μία από τις μεγάλες ναυμαχίες του αρχαίου κόσμου. Στη ναυμαχία των Αργινουσών (Σεπτέμβριος 406) οι Πελοποννήσιοι έπαθαν πανωλεθρία. Από τα 120 πλοία τους μόνο 43 σώθηκαν. Και ο ηρωικός Καλλικρατίδας πνίγηκε στη ναυμαχία. Ενώ ορμούσε ακάθεκτος εναντίον των Αθηναίων με το δεξί κέρας του στόλου του, συγκρούστηκε με την τριήρη του στρατηγού Περικλή, του γιου του Περικλή και της Ασπασίας. Η σύγκρουση των δύο πλοίων έγινε με ορμή και πάταγο. Ο Καλλικρατίδας, που στεκόταν στην άκρη του πλοίου, έπεσε με όλη την πανοπλία του στη θάλασσα και πνίγηκε. Αυτό ήταν η αρχή της καταστροφής του πελοποννησιακού στόλου.

Προτάσεις των Σπαρτιατών για ειρήνη.

Η ναυμαχία των Αργινουσών είναι η μεγαλύτερη του Πελοποννησιακού πολέμου. Είχαν αντιπαραταχθή 250 πολεμικά πλοία. Στη Σπάρτη η απογοήτευση ήταν μεγάλη. Μετά τη συντριπτική αυτή ήττα θάχαναν την Ιωνία και την περσική βοήθεια και οι σύμμαχοί των θα τους άφηναν στο τέλος. Για τους λόγους αυτούς έστειλαν πρέσβεις στην Αθήνα για ειρήνη. Ήταν πρόθυμοι ν’ αφήσουν τη Δεκέλεια και να διατηρηθή το καθεστώς που είχε δημιουργηθή με τον πόλεμο. Αντί οι Αθηναίοι ν’ αρχίσουν διαπραγματεύσεις με τους Σπαρτιάτες και να βελτιώσουν τους όρους, προτίμησαν να τους απορρίψουν, ύστερα από πρόταση του Κλεοφώντος, και να συνεχίσουν τον πόλεμο. Η φιλοπόλεμη μερίδα είχε επικρατήσει.