Η έλλειψη του πράσινου είναι το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της παλαιότερης και προπαντός της σημερινής Αθήνας.
Η βασίλισσα Αμαλία προσπάθησε να την δεντροφυτέψει. Η έλλειψη νερού και οι κατσίκες υπήρξαν τον περασμένο αιώνα τα μεγαλύτερα εμπόδια στην αναδάσωση. Ωστόσο η Αμαλία μας αφήκε τον Εθνικό Κήπο της λεωφόρου Αμαλίας, έργο αποκλειστικά δικό της. Ο Χαρίλαος Τρικούπης φρόντισε επίσης για το πράσινο της Αθήνας. Στις πρωθυπουργίες του φυτεύθηκε η περιοχή του Λυκαβηττού, που πήρε το όνομα Πευκάκια. Αργότερα η βασίλισσα Σοφία ενδιαφέρθηκε για την αναδάσωση της γύρω από την πόλη περιοχής. Αξιολογότερη προσπάθεια έγινε πριν από τριάντα χρόνια, όταν δεντροφυτεύτηκε το Πεδίο του Άρεως και έγινε πάρκο. Ήταν ο δεύτερος πράσινος πνεύμονας που αποκτούσε η πόλη.
Η πόλη που έφυγε.
Αν η Αθήνα υστερούσε παλαιότερα σε δημόσιους κήπους και δεντροστοιχίες, είχε ωστόσο καταπράσινα προάστεια, που τα εξαφάνισε σήμερα η επέκταση της πόλης. Τα Πατήσια, τα Σεπόλια, η Κολοκυθού, αποτελούσαν οάσεις δροσιάς και ομορφιάς τους καλοκαιρινούς μήνες. Ακόμη κάθε σπίτι της Παλιάς Αθήνας είχε το πράσινό του και τον κήπο του, που τον συμπλήρωνε η απαραίτητη κληματαριά και το πηγάδι με το νερό. Γλάστρες με λουλούδια και πρασινάδες στόλιζαν τα μπαλκόνια και τα παράθυρα. Ίσως γι’ αυτό η Αθήνα δεν ήταν ζεστή πόλη στα παλαιότερα χρόνια. Τουλάχιστον οι περιηγητές, που την επισκέφθηκαν τον καιρό της Τουρκοκρατίας και την Οθωνική εποχή και έγραψαν γι’ αυτή, δεν παραπονούνται για ζέστη. Η Παλιά Αθήνα δροσιζόταν τις πρωινές ώρες από το «μπάτη» του Φαλήρου και τη νύχτα από τον «απόγαιο» που κατεβάζαν τα γύρω βουνά της, εκτός από τα ευεργετικά «μελτέμια», που και σήμερα ανακουφίζουν τα καλοκαίρια τη φλεγόμενη πόλη. Στην εποχή μας η άσφαλτος, οι εξατμίσεις των αυτοκινήτων και οι όγκοι των πολυκατοικιών, έχουν αλλάξει εντελώς την ατμόσφαιρα της Ελληνικής πρωτεύουσας και εξαφάνισαν το πράσινο.
Η πόλη που έρχεται.
Το ατύχημα είναι ότι και σήμερα κανένα σοβαρό μέτρο δε λαμβάνεται για το π ρ ά σ ι ν ο της Αθήνας, όχι αυτής που φεύγει αλλ’ αυτής π ο υ έ ρ χ ε τ α ι . Για την καινούργια πόλη που θα απλωθεί από τα βορεινά προάστεια προς το Μενίδι και το Τατόι και από τα νότια στη θάλασσα του Σαρωνικού και του νοτίου Ευβοϊκού. Κανένας δε φροντίζει να ετοιμάσει από τώρα τα πάρκα, τις πλατείες, τις λεωφόρους, που θα την πλαισιώνουν. Να απαλλοτριώσει, όσο είναι ακόμη καιρός, μεγάλα τετράγωνα και να δημιουργήσει τους απαραίτητους πράσινους πνεύμονες για την πόλη του μέλλοντος. Και υπάρχουν ακόμη υπολείμματα από το μεγάλο ελαιώνα που πλαισίωνε την Αθήνα από τα πανάρχαια χρόνια. Δύο μεγάλες εκτάσεις με ελιές είχαν διασωθεί δεξιά και αριστερά από τη λεωφόρο Κηφισιάς, μεταξύ Φιλοθέης και Μαρουσιού. Και αντί το Κράτος να προστατεύσει το πράσινο – ο Σόλων είχε βάλει βαρύτατες ποινές για όποιον θα έκοβε και μια ελιά – ήλθε το ίδιο το Κράτος τελευταία και χάλασε τους δύο ελαιώνες, για να χτίσει κρατικά κτίρια! Σα να χάθηκαν τα χωράφια λίγο πιο πέρα … Την ίδια εποχή καταργήθηκε το Πάρκο της οδού Ρηγίλλης για να χτιστεί το Ωδείο. Και στη δασωμένη περιοχή του Λυκαβηττού υψώθηκαν από καιρό «προνομιακώς» ογκώδη και ακαλαίσθητα κτίρια, που καταστρέψαν το πράσινο και το τοπίο.
Η εξέλιξη της Ελληνικής πρωτεύουσας έγινε πάντοτε «εις βάρος» του πράσινου και της «παλαιότητος». Φοβούμαι, πως αυτό θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Και εκείνος που θα θελήσει να γράψει την Αθηναϊκή ιστορία, ύστερ’ από εκατό χρόνια, θα κάνει τις ίδιες παρατηρήσεις.