Για τον Ελληνισμό αρχίζουν οι μεγάλες μέρες. Τον Οκτώβριο του 1918 συμμαχικές δυνάμεις με το Γάλλο αρχιστράτηγο Φρανσέ ντ’ Εσπερέ (Franchet d’ Esperay) μπαίνουν στην Κωνσταντινούπολη.
Με το συμμαχικό στρατό είναι και ο Έλλην αρχιστράτηγος Λεωνίδας Παρασκευόπουλος με το επιτελείο του. Ο Πατριάρχης τους υποδέχεται και τους ευλογεί στην πόρτα που είχαν κρεμάσει το 1821 το Γρηγόριο Ε΄, ενώ ο χορός του Πατριαρχείου ψάλλει: «Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου». Μπροστά στα σουλτανικά ανάκτορα του Ντολμά Μπαξέ και απέναντι από την Αγία Σοφία αγκυροβολούν μονάδες του ελληνικού στόλου και στο ανάκτορο του Μπέικος στο Βόσπορο σταθμεύει ένα τάγμα ελληνικού στρατού.
Ο θρίαμβος του Βενιζέλου.
Στις 2 Μαΐου 1919 ο ελληνικός στρατός αποβιβάζεται στη Σμύρνη και καταλαμβάνει την ενδοχώρα της Ιωνίας. Τον άλλο χρόνο επεκτείνεται η ελληνική κατοχή ως την Προύσσα. Η Θράκη, Ανατολική και Δυτική, γίνεται ελληνική. Στον Πόντο δημιουργείται ελληνικό κράτος. Οι συνθήκες του Νεϊγύ (27 Νοεμβρίου 1919) και των Σεβρών (10 Αυγούστου 1920) επισφραγίζουν τη μεγαλόπνοη πολιτική του Βενιζέλου. Η Ιωνία της Μικράς Ασίας, η Βόρειος Ήπειρος και τα Δωδεκάνησα παραχωρούνται στην Ελλάδα και από τα σύνορα της Θράκης – έξω από την Τσατάλτζα – οί Έλληνες φρουροί αντικρύζουν τον τρούλλο της Αγίας Σοφίας …
Το ίδιο μεγαλουργός ήταν και η οικονομική πολιτική της κυβερνήσεως Βενιζέλου την εποχή εκείνη. Η δραχμή ήταν ισότιμη με τα νομίσματα των νικητών του πολέμου και ανώτερη σε αγοραστική αξία από το γαλλικό φράγκο. Στις διασκέψεις του Hythe, της Boulogne και του Spa (Μάιος – Ιούνιος 1920) ο Βενιζέλος είχε πετύχει ώστε ο ελληνικός στρατός να ενεργεί ως «εντολοδόχος» των Δυτικών Δυνάμεων για την επιβολή τη Συνθήκης των Σεβρών. Οι Σύμμαχοι θα έδιναν το στρατιωτικό υλικό και θα πλήρωναν τα δύο τρίτα των εξόδων της Μικρασιατικής εκστρατείας. Για την οικονομική πολιτική της κυβερνήσεως Βενιζέλου στο διάστημα 1917 – 1920 αναφέρω λεπτομερώς στο βιβλίο μου: «Η Ιστορία της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος. Εκδ. 1966».
Απόπειρα κατά του Βενιζέλου.
Μετά το θρίαμβο της Συνθήκης των Σεβρών, ο Βενιζέλος επιστρέφει στην Ελλάδα, ύστερ’ από μακρά απουσία στο εξωτερικό. Αλλά στο «σιδηροδρομικό σταθμό της Λυών» στο Παρίσι δέχεται (30 Ιουλίου 1920) τρεις σφαίρες από δύο Έλληνες απότακτους αξιωματικούς. Τους είχαν στείλει «αντιβενιζελικοί κύκλοι» να δολοφονήσουν το δημιουργό της Μεγάλης Ελλάδος. Η μία σφαίρα του είχε τρυπήσει το δεξιό ώμο, η άλλη το βραχίονα και η Τρίτη είχε διαπεράσει την όσφυ. Ο Βενιζέλος σώθηκε ως εκ θαύματος. Η απόπειρα προκάλεσε την παγκόσμια συγκίνηση. Όλοι οι επίσημοι της Ευρώπης, που ήταν τότε συγκεντρωμένοι στο Παρίσι, πέρασαν από την κλινική της οδού Μπιζέ, που νοσηλευόταν. Ο Γάλλος δημοσιογράφος Ραινάκ του τηλεγραφούσε: «Δεν έλειπε από τη δόξα σας παρά μία απόπειρα».
Η απόπειρα μας δείχνει το μίσος που είχε δημιουργηθεί μεταξύ των Ελλήνων την εποχή του Διχασμού. Οι αντίπαλοι του Βενιζέλου τον κατηγορούσαν για «τύραννο». Στην τελευταία συνεδρίαση της Βουλής, πριν από τις εκλογές της 1 Νοεμβρίου 1920, ο Βενιζέλος αποκρούοντας την κατηγορία έλεγε: «Κατηγορούμαι ως τύραννος, διότι εφήρμοσα τον Στρατιωτικόν Νόμον και την προληπτικήν λογοκρισίαν του τύπου. Και όμως και αυτά τα δημοκρατικώτερα των Εθνών ανεγνώρισαν την εν περιπτώσει πολέμου ανάγκην περιορισμού των προσωπικών ελευθεριών … Άλλως τε, το πολίτευμα ημών προβλέπει την εφαρμογήν του Στρατιωτικού Νόμου και της προληπτικής λογοκρισίας, εν περιπτώσει εξωτερικού πολέμου ή γενικής επιστρατεύσεως. Εν προκειμένω δε και εν πολέμω διατελούμεν και υπό γενικήν επιστράτευσιν ευρισκόμεθα, … ούτε βέβαια αι διηνεκείς στρατιωτικαί στάσεις και συνομοσίαι, ήσαν φύσεως τοιαύτης, ώστε να καταστήσουν περιττήν την εφαρμογήν του Στρατιωτικού Νόμου …».
Θλιβερές αντεκδικήσεις.
Η απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου προκάλεσε στην Αθήνα βίαιες αντιδράσεις των οπαδών του κατά των Αντιβενιζελικών. Φανατισμένο πλήθος έκανε σημαντικές ζημίες στα γραφεία των αντιπολιτευομένων εφημερίδων και σε σπίτια επιφανών Αντιβενιζελικών. Το ζαχαροπλαστείο του «Ντορέ», η μπυραρία του Κεσσάτη στην αρχή της οδού Πανεπιστημίου και άλλα κέντρα που τα χαρακτήριζαν για «αντιβενιζελικά», έπαθαν καταστροφές. Και το χειρότερο ήταν ο φόνος από όργανα της τάξεως του Ίωνος Δραγούμη, διπλωμάτη και πνευματικού ανθρώπου με παλαιότερη εθνική δράση. Ο θάνατος του Ι. Δραγούμη έβλαψε το Κόμμα των Φιλελευθέρων ανεπανόρθωτα και είχε άμεση επίδραση στις εκλογές του 1920.
Υποδοχή Βενιζέλου.
Είκοσι ημέρες μετά την απόπειρα ο Βενιζέλος γύριζε στην Αθήνα. Ο αθηναϊκός λαός, με επικεφαλής το βασιλιά Αλέξανδρο, του έκανε υποδοχή τόσο μεγάλη, όσο μεγάλος ήταν και ο θρίαμβος της Συνθήκης των Σεβρών και το ανοσιούργημα του Σταθμού της Λυών. Το Παναθηναϊκό Στάδιο είδε τότε μια από τις λαμπρότερες τελετές με τη συμμετοχή των Μητροπολιτών όλης της Ελλάδος και των νέων χωρών που είχαν προσαρτηθεί. Η Βουλή κήρυξε το Βενιζέλο «άξιον της Ελλάδος ευεργέτην και σωτήρα της Πατρίδος» και αποφάσισε να στηθεί στην αίθουσα των συνεδριάσεων τιμητική στήλη με το ψήφισμα. Η στήλη αυτή ουδέποτε τοποθετήθηκε, ενώ έχουν στηθεί τόσα αγάλματα και ετοιμάζονται και νέα για τους πρωταγωνιστές της «Μικράς Ελλάδος».
