Η πρώτη επανάσταση των δούλων του Λαυρίου ήταν περιορισμένη. Η δεύτερη και σοβαρότερη σημειώθηκε δύο χρόνια αργότερα (133) συγχρόνως με τις μεγάλες επαναστατάσεις των δούλων στη Σικελία και σε άλλα μέρη της Ιταλίας, που συντάραξαν το Ρωμαϊκό κράτος.
Στο Λαύριο, από τα παλαιότατα χρόνια, υπήρχαν μεταλλεία μολυβιού και ασημιού, που άφηναν μεγάλες προσόδους στην Αθηναϊκή Πολιτεία. Σ’ αυτά δούλευαν επάνω από 20 χιλιάδες δούλοι. Με τα χρήματα των μεταλλείων έφτιαξε ο Θεμιστοκλής τον αθηναϊκό στόλο που νίκησε στη Σαλαμίνα. Και με αυτά, αργότερα, ο Περικλής συμπλήρωσε τα έργα στην Ακρόπολη. Τις παραμονές του Πελοπονησιακού πολέμου υπήρχαν στο Θησαυροφυλάκιο του Παθενώνος 10.000 τάλαντα ασήμι από το Λαύριο. Η μεγάλη σημασία που είχαν τα μεταλλεία για την αθηναϊκή οικονομία, ανάγκασε τους Αθηναίους, στο διάστημα του Πελοποννησιακού πολέμου, να περιφράξουν με ένα τείχος την περιοχή Λαυρίου – Σουνίου. Ήθελαν ν’ αποφύγουν ενδεχομένη σπαρτιατική απόβαση στην περιοχή εκείνη. Στο τείχος είχαν περιλάβει τις τρεις πόλεις: Θορικό, Σούνιο και Ανάφλυστο, που σχηματίστηκαν από τους εργάτες των μεταλλείων. Μέσα στο τείχος αυτό οχυρώθηκαν οι δούλοι του Λαυρίου, στην επανάσταση του 133, αφού σκότωσαν τους επιμελητές και τους φύλακες που τους επιβλέπαν. Και με τη βοήθεια μερικών πειρατών, άρχισαν να λεηλατούν την Αττική. Η κατάσταση γινόταν επικίνδυνη. Η Ρώμη αναγκάστηκε να στείλη στρατό και στόλο για να βοηθήσει τους Αθηναίους να επιβάλουν την τάξη. Και το πέτυχαν, ύστερ’ από μακροχόνιους αγώνες.
Περιορισμοί στο δημοκρατικό πολίτευμα.
Τα βαθύτερα αίτια της κοινωνικής αυτής ανταρσίας, οι Ρωμαίοι και οι ολιγαρχικοί Αθηναίοι, τα αποδώσανε σε πολιτική υποκίνηση των ριζοσπαστικών και δημοκρατικών στοιχείων. Και επιβάλαν τότε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο αθηναϊκό πολίτευμα. Κανένας άρχοντας στην Αθήνα δε θα εκλέγεται στο μέλλον με τον κλήρο. Όλοι θα διορίζονται από τις πλουσιότερες τάξεις και όχι μόνο για ένα χρόνο, αλλά και για περισσότερα. Ξαναδώσανε στον Άρειο Πάγο τα δικαιώματα που είχε παλαιότατα και τον έκαναν πανίσχυρο. Με την παντοδυναμία του Αρείου Πάγου καταδίκαζαν σε αφάνεια την Εκκλησία του Δήμου, τη Βουλή και την Ηλιαία. Και οι νέοι κυβερνήτες της Αθήνας, για να κολακεύσουν τους προστάτες των, καταργήσαν τα ελληνικά μέτρα και σταθμά και έβαλαν στη θέση τους τα ρωμαϊκά.
Ελάττωση του πληθυσμού της Αττικής.
Η σοβαρότερη όμως επίπτωση από την επανάσταση των δούλων του 133 σημειώθηκε στον οικονομικό τομέα με τη στέρηση των μεγάλων προσόδων του Λαυρίου, που είχε για συνέπεια την ελάττωση του πληθυσμού. Μετά την επανάσταση, τα μεταλλεία έπαυσαν να εργάζωνται ή περιόρισαν στο ελάχιστο τις εργασίες τους. Ο Παυσανίας, που πέρασε από το Σούνιο μετά δύο αιώνες, αναφέρει ότι «κάποτε» λειτουργούσαν τα μεταλλεία. Η οικονομική καχεξία είχε επιπτώσεις στον πληθυσμό της Αττικής, που στις αρχές του 1ου π.Χ. αιώνε είχε ελαττωθεί στο μισό, συγκριτικά με την απογραφή που είχε κάνει ο Δημήτριος ο Φαληρεύς πριν από διακόσια χρόνια. Οι Αθηναίοι – άντρες, γυναίκες και παιδιά – δεν υπερβαίνουν τώρα τις 100.000, οι μέτοικοι τις 20.000 και οι δούλοι τις 200.000. Το εμπόριο έχει περιοριστεί σημαντικά και η φυγή των Αθηναίων προς το εξωτερικό συνεχίζεται. Πολλοί καλλιτέχνες και άνθρωποι των γραμμάτων καταφεύγουν σε άλλα κέντρα και ιδιαίτερα στη Ρώμη, για μόνιμη εγκατάσταση. Ο Αθηναίος γλύπτης Δημαρχίδης, με τους δύο γιους του Πολυκλή και Διόνυσο, κάνουν χρυσές δουλειές στη νέα πρωτεύουσα του κόσμου. Η μετανάστευση αυτή των Ελλήνων στο Ρωμαϊκό κράτος είχε για αποτέλεσμα ν’ ανεβάσει το πολιτιστικό και μορφωτικό επίπεδο των Ρωμαίων, συγχρόνως όμως να στερήσει την Ελλάδα από τα ζωντανότερα στοιχεία της και να την οδηγήση στην εθνική εξουθένωση.
