Στην περιοδεία που είχε κάνει ο Νέρων στην Ελλάδα (65 – 67 μ.Χ.), έλαβε μέρος και στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι Ελλανοδίκες τον ανακήρυξαν νικητή σε 75 αγωνίσματα, δηλαδή στο σύνολο!
Ο Νέρων είχε πάρει και το πρώτο βραβείο στην αρματοδρομία, μολονότι, μόλις ξεκίνησε με το άρμα του, ανατράπηκε μαζί μ’ αυτό και παρά λίγο να σκοτωθεί. Και για να δείξει την ένταση της φωνής του, για την οποία ιδιαίτερα περηφανευόταν, έκανε μόνος του τον κήρυκα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αναγγέλλοντας κάθε φορά τις νίκες του και τα στεφάνια που έπαιρνε και τα χάριζε, από «μετριοφροσύνη», στο βήμα της Ρώμης … Αλλά ο Νέρων δεν περιορίστηκε μόνο στους «θριάμβους» της Ολυμπίας. Γύρισε ολόκληρη την Ελλάδα, όπου υπήρχαν ξακουσμένα Ιερά, και οργάνωσε, αθλητικούς, θεατρικούς και μουσικούς αγώνες. Και παντού έπαιρνε όλα τα πρώτα βραβεία, είτε σαν αθλητής, είτε σαν τραγωδός, είτε σαν κιθαρωδός. Σε μερικές παραστάσεις εμφανιζόταν σε γυναικείους ρόλους. Και θριάμβευε και σ’ αυτούς. Αν πιστέψουμε Δίωνα τον Κάσσιο, ο Νέρων είχε πάρει από αθλητικές νίκες, κατά την παραμονή του στην Ελλάδα, «όχι λιγότερους από 1808 στεφάνους!…». Την Αθήνα, ωστόσο, δε φαίνεται να την τίμησε με την παρουσία του, μολονότι είχε κάνει καινούργια σκηνή στο θέατρο του Διονύσου, για να παίξει σ’ αυτό. Με την απουσία του, θέλησε, ίσως, να την τιμωρήσει, επειδή είχε αρνηθεί να τον μυήσει στα ελευσίνια μυστήρια. Ο Ιεροφάντης τον ειδοποίησε ότι, δεν μπορούσε να γίνει δεκτός στα μυστήρια, γιατί αποκλείονται από αυτά «οι αίματι κεκηλιδωμένοι». Υπονοούσε τις δολοφονίες που είχε κάνει των στενότερων συγγενών του και πολλών άλλων.
Ο Νέρων χαρίζει την ελευθερία και λεηλατεί την Ελλάδα.
Στην Κόρινθο ο Νέρων καλεί αντιπροσώπους από όλες τις ελληνικές επαρχίες και χαρίζει την ελευθερία στην Ελλάδα. Μια πλάκα με επιγραφή, που βρέθηκε το 1881 στη Βοιωτία, έχει αποθανατίσει τη σκηνή και το λόγο του Νέρωνος: «… Αμείψασθαι θέλων την ευγενεστάτην Ελλάδα» είπε στους αντιπροσώπους των πόλεων «απροσδόκητον υμίν, άνδρες Έλληνες, δωρεάν, ει και μηδέν παρά της εμής μεγαλοφροσύνης ανέλπιστον, χαρίζομαι, τοσαύτην όση ουκ εχωρήσατε αιτείσθε. Πάντες οι την Αχαΐαν και την έως νυν Πελοπόννησον κατοικούντες Έλληνες λάβετε ελευθερίαν, ανεισφορίαν, ην ουδ’ εν τοις ευτυχεστάτοις υμών πάντως χρόνοις έσχετε, ή γαρ αλλοτρίοις η αλλήλοις εδουλεύσατε …». Οι Έλληνες πανηγύρισαν για την ελευθερία που τους έδινε ο Νέρων. Θα απαλλάσσονταν από τους Ρωμαίους διοικητές και από τη φορολογία που πλήρωναν. Ο Νέρων, για να ισοφαρίσει την απώλεια που θα είχε το ταμείο της Ρώμης από την ανεξαρτησία της Ελλάδος, φρόντισε να λεηλατήσει τον τόπο που του χάρισε την ελευθερία. Σκότωσε ακόμη και πλούσιους Έλληνες, για να τους κληρονομήσει! Και αναρωτιόταν ο Απολλώνιος Τυανεύς: «αν ο Νέρων τραγουδώντας έκανε μεγαλύτερες καταστροφές στην Ελλάδα ή ο Ξέρξης με τις μυριάδες των πολεμιστών του;». Και από αυτή την Αθήνα, αν και ήταν ελεύθερη πόλη, ο Νέρων πήρε έργα τέχνης για να στολίσει τη Ρώμη μετά την καταστροφή της από την πυρκαϊά. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι, μόνο από τους Δελφούς είχε αφαιρέσει 500 αγάλματα. Είχε στείλει δύο εμπίστους του, απελεύθερους δούλους, τον Άκρατο και τον Καρρίνα, να γυρίσουν την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία και να του φέρουν στη Ρώμη τα αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης. Αλλά και ο προηγούμενος από το Νέρωνα Καλιγούλας δεν ήταν καλύτερος σε καταστροφή ελληνικών αρχαιοτήτων. Είχε δώσει εντολή να μεταφέρουν στη Ρώμη από την Ελλάδα τα πιο ονομαστά αγάλματα των θεών και να αντικαταστήσουν τα κεφάλια τους με το δικό του! … Ευτυχώς που έμεινε μόνο τέσσερα χρόνια αυτοκράτορας και πολλά αριστουργήματα σώθηκαν από τον αποκεφαλισμό. Αργότερα, οι διάδοχοι του Καλιγούλα και του Νέρωνος ξαναφέραν στον τόπο τους μερικά από τα αγάλματα που είχαν αρπάξει οι προκάτοχοί τους.
Η απόφαση του Νέρωνος για την ελευθερία της Ελλάδος, θα είχε σημασία, αν είχε δοθεί από λιγότερο ανισόρροπο αυτοκράτορα. Θα μπορούσε να είναι το ξεκίνημα για μια καινούργια εποχή στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, που βρίσκονταν σε τέλειο ξεπεσμό και οικονομική εξαθλίωση. Αλλά η «ελευθερία», όπως δόθηκε, δεν ήταν μια υπολογισμένη πολιτική πράξη, αλλά η στιγμιαία παρόρμηση του παρανοϊκού αυτοκράτορα. Ο Νέρων, γυρίζοντας στην Ελλάδα, άκουγε παντού να μιλούν για το Φλαμινίνο, που πριν από 260 χρόνια είχε δώσει την ελευθερία στους Έλληνες. Και σκέφθηκε να κάνει κάτι παρόμοιο, για να ικανοποιήσει τη μεγαλομανία του ή για να διακωμωδήσει την ελευθερία που είχε δώσει ο Φλαμινίνος. Και τότε, στους αγώνες που είχε οργανώσει στα Ίσθμια, χάρισε την ελευθερία στην Πελοπόννησο, την απαλλαγή της από φόρους και συγχρόνως ονόμασε Ρωμαίους πολίτες τους Ελλανοδίκες των Ισθμίων, δίνοντας σ’ αυτούς και πλούσια δώρα.
Η τομή του Ισθμού της Κορίνθου.
Ο αυτοκράτορας όμως αυτός, που η ιστορία τον έχει χαρακτηρίσει τόσο άσχημα, επιχείρησε να συνδέσει το όνομά του με ένα μεγάλο τεχνικό έργο. Αποφάσισε να κόψει τον Ισθμό της Κορίνθου, για να συντομεύσει τα θαλάσσια ταξίδια και να τα κάνει λιγότερο επικίνδυνα. Το πέρασμα από τον Καβομαλιά στην αρχαιότητα ήταν πολύ επικίνδυνο. Όσοι τον παραπλέαν έπρεπε να ξεχάσουν το σπίτι τους: «Μαλέας δε κάμψας, επιλάθου των οίκαδε». Και πολλά από τα φορτωμένα με τα ελληνικά αγάλματα πλοία, που έστελνε ο Νέρων στη Ρώμη, είχαν βρω στο Μαλέα τον αιώνιο υγρό τάφο τους. Για τους λόγους αυτούς, ο Νέρων επιχείρησε την τομή του Ισθμού (το 67 μ.Χ.). Έφερε εκατοντάδες εργάτες από διάφορα μέρη της Ελλάδος. Χρησιμοποίησε επίσης τους εξόριστους και φυλακισμένους. Και με την επίβλεψη των Πραιτωριανών του άρχισε το έργο, στο στενότερο μέρος του Ισθμού, κοντά στο αρχαίο Λέχαιο. Τα αρχαία κείμενα (Δίων Κάσσιος, Φιλόστρατος, Λουκιανός, Σουητώνιος, κ.λ.) περιγράφουν τη θεαματική τελετή. Πρώτος ο Νέρων, αφού έψαλε έναν ύμνο στην Αμφιτρίτη και στον Ποσειδώνα και ευχήθηκε στους θεούς για την αποπεράτωση του έργου, άρχισε να σκάβει με μια χρυσή σκαπάνη, ενώ ηχούσαν οι σάλπιγγες. Χιλιάδες εργάτες τον ακολούθησαν στο σκάψιμο. Οι εργασίες όμως για το κόψιμο του Ισθμού σταμάτησαν με τη βιαστική αναχώρηση του Νέρωνος από την Ελλάδα. Η εσωτερική κατάσταση στη Ρώμη τον καλούσε επειγόντως. Και σε μερικούς μήνες αυτοκτόνησε, όταν η Σύγκλητος τον κήρυξε έκπτωτο και οι Πραιτωριανοί τον εγκαταλείψανε.
Το κόψιμο του Ισθμού της Κορίνθου θα είχε αποφασιστικές οικονομικές συνέπειες για την Ελλάδα και ιδιαίτερα για τον Πειραιά, που βρισκόταν την εποχή εκείνη σε μεγάλη παρακμή. Και δεν ήταν η πρώτη φορά που επιχειρούσαν το έργο αυτό. Πανάρχαιη ήταν η προσπάθεια να ενώσουν τον Κορινθιακό κόλπο με το Σαρωνικό. Ο πρώτος που σκέφθηκε να κόψει τον Ισθμό ήταν ο τύραννος της Κορίνθου Περίανδρος, το 600 π.Χ. Το έργο όμως δε συνεχίστηκε, κυρίως για θρησκευτικούς λόγους. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι το κόψιμο του Ισθμού θα εξόργιζε τον Ποσειδώνα, που ήταν ο προστάτης θεός της περιοχής. Και όταν ο Νέρων είχε αρχίσει το κόψιμο, πολλοί λέγαν πως είδαν αίμα να βγαίνει από τη γη που σκάβαν και οιμωγές και φωνές ν’ ακούωνται … Φαίνεται πως αυτά τα διαδίδαν σκόπιμα, για να εξάπτουν το θρησκευτικό φανατισμό, αυτοί που είχαν την επιχείρηση στο «Δίολκο του Ισθμού» και μεταφέραν τα πλοία, από το Σαρωνικό στον Κορινθιακό κόλπο, με ειδικά μηχανήματα. Με το κόψιμο του Ισθμού θα χάναν τη δουλειά τους. Την προσπάθεια του Περιάνδρου την συνέχισε ο Δημήτριος Πολιορκητής, ύστερ’ από τετρακόσια χρόνια. Αλλά οι μηχανικοί και οι σοφοί, που είχε φέρει από την Αίγυπτο για να μελετήσουν το έργο, τον βεβαίωσαν ότι η θάλασσα του Κορινθιακού ήταν πιο ψηλά από του Σαρωνικού. Και αν άνοιγαν τον Ισθμό, θα εισορμούσαν τα νερά του Κορινθιακού και θα κατακλύζανε την Αίγινα και τα άλλα κοντινά νησιά. Και το έργο ματαιώθηκε. Μετά το Δημήτριο Πολιορκητή, ο Ιούλιος Καίσαρ, ο Καλιγούλας, ο Νέρων, ο Ηρώδης Αττικού και αργότερα οι Βενετοί και ο Καποδίστριας μελέτησαν το άνοιγμα της «Διώρυγος». Τελικά πραγματοποιήθηκε το τέλος του περασμένου αιώνα. Σώζονται και σήμερα κομμάτια από τη μεγάλη τάφρο με την οποία είχε αρχίσει το κόψιμο του Ισθμού ο Νέρων.
Ο Βεσπεσιανός ανακαλεί την ελευθερία.
Οι διάδοχοι του Νέρωνος όχι μόνο δε συνέχισαν την τομή του Ισθμού, αλλά μετά δέκα χρόνια ο αυτοκράτορας Βεσπεσιανός ανακάλεσε και την ελευθερία, που είχε δώσει ο προκάτοχός του στους Έλληνες, λέγοντας: «απομεμαθηκέναι την ελευθερίαν το Ελληνικόν». Δηλαδή, ότι οι Έλληνες είχαν ξεμάθει πια να ζουν ελεύθεροι. Ο Βεσπεσιανός έκανε την Πελοπόννησο και πάλι ρωμαϊκή επαρχία και μάλιστα με πιο δεσποτική διοίκηση και μεγαλύτερη εξάρτηση από τη Ρώμη. Η απόφαση του αυτοκράτορα προκάλεσε την αγανάκτηση και τις διαμαρτυρίες του ελληνικού πληθυσμού. Ο Απολλώνιος Τυανεύς, προσωπικός φίλος του Βεσπεσιανού, του στέλνει πικρότατες επιστολές, που τον παρομοιάζει με τον Ξέρξη. Του γράφει σε μια διαμαρτυρία ότι, «τους Έλληνας ους ο Νέρων παίζων ηλευθέρωσεν, αυτός σπουδάζων εδουλώσατο». Παρά τις διαμαρτυρίες, η Ελλάς ξανάμπαινε πάλι κάτω από το ρωμαϊκό ζυγό.
