Ο Chateubriand. Στους επιφανείς ξένους που ήλθαν στην Αθήνα στις αρχές του 19ου αιώνα περιλαμβάνονται ο μεγάλος φιλέλληνας Φραγκίσκος Chateubriand και η πριγκίπισσα της Ουαλλίας Καρολίνα.
Στην Αθήνα ο Chateubriand φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Γάλλου Προξένου Fauvel (23 – 26 Αυγούστου 1806). Τις εντυπώσεις του, από την επίσκεψή του στην Αθήνα, τις γράφει στο «Οδοιπορικό από Παρισίων εις Ιερουσαλήμ», που δημοσίευσε στα 1811. Το βιβλίο αυτό, που θεωρείται αριστούργημα περιγραφικής τέχνης, έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Έλληνες. Ο Chateubriand γράφει σ’ αυτό με τόση συγκίνηση και ενθουσιασμό για την υπόδουλη στους Τούρκους Ελλάδα, που δημιούργησε την πρώτη φιλελληνική κίνηση στη Γαλλία και την Ευρώπη.Όταν άρχισε η Ελληνική Επανάσταση, ο Chateubriand εξορμά για την απελευθέρωση της Ελλάδος. Υποβάλλει υπομνήματα, συναντάται με προσωπικότητες, κάνει εράνους, κατακεραυνώνει τους φιλότουρκους και γίνεται η ψυχή του Φιλελληνικού Κομιτάτου στη Γαλλία, μαζί με τον Eynard, τον Didot, τον Villemain, τον Lafitte, τον Leveque. Σ’ ένα γράμμα του ταυτίζει του εαυτό του με την αγωνιζομένη Ελλάδα. Και γράφει: «Οτιδήποτε και αν συμβεί, εγώ θα πεθάνω Έλληνας».
Η βασίλισσα Καρολίνα.
Αλλά και η γυναίκα του κατόπιν βασιλιά της Αγγλίας Γεωργίου Δ΄, δεν υστέρησε σε φιλελληνισμό και συμπάθεια απέναντι των σκλαβωμένων Ελλήνων. Η Καρολίνα ήλθε στην Αθήνα την άνοιξη του 1816. Ο αθηναϊκός λαός της έκανε αποθεωτική υποδοχή. Από ένα έγγραφο της Φιλομούσου Εταιρείας, που βρίσκεται στα αρχεία της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας, πληροφορούμεθα τα εξής: «… Το Βασιλικόν Ύψος (δηλαδή η Βασιλική Υψηλότης) έφθασεν ενταύθα εις τας 9 τρέχοντος. Η διοίκησις την υπεδέχθει όσον ημπόρεσε και όλη η πόλις μας εγέμισεν από αγαλλίασιν. Άνδρες, γυναίκες, νέοι και γέροντες, έτρεχον μετά προθυμίας να την ίδωσιν όταν εξήρχετο εις θεώρησιν των ενταύθα μνημείων. Διαγρίψασα εδώ 15 ημέρας, δεν κατέγινεν εις άλλο ειμή εις την περίεργον θεωρίαν των αρχαίων μνημείων, τα οποία εκίνησαν την φιλόσοφον και φιλάνθρωπον ψυχήν της και να εξαπλώσει μεγάλας ευεργεσίας εις την πόλιν ταύτην, κοινώς και κατά μέρη …». Και πραγματικά, υπήρξαν σημαντικές οι δωρεές της πριγκίπισσας Καρολίνας: έδωσε 500 τάληρα στη Φιλόμουσο Εταιρεία και υποσχέθηκε άλλα 200 το χρόνο για συνδρομή δική της και των αξιωματούχων της ακολουθίας της, που είχαν εγγραφείμέλη της Εταιρείας. Ελευθέρωσε τους φυλακισμένους για χρέη, που τα πλήρωσε η ίδια και έδωκε συγχρόνως στο Βοεβόδα ένα μεγάλο ποσό για να το διαθέσει στους καταπιεζόμενους από απάνθρωπους δανειστές γεωργούς και να τους απαλλάξει από τα χρέη. Έκαμε ακόμη και άλλες δωρεές και ανασκαφές κοντά στους Αμπελοκήπους.
Την Καρολίνα είχε ξεναγήσει, κατά την παραμονή της στην Αθήνα, η Φιλόμουσος Εταιρεία και την συνόδευσε στο ταξίδι της στην Πελοπόννησο ένα από τα μέλη της, ο Αλέξανδρος Χωματιανός, που έφερε τον τίτλο του Λογοθέτη και ήταν Πρόξενος της Αγγλίας. Στον Αλέξ. Χωματαινό αποδίδεται και ένα βιβλίο που δημοσιεύθηκε στο Παρίσι το 1821, γαλλικά γραμμένο, με το ψευδώνυμο «Ταρμινή Αλμερτέ» και με τον τίτλο: «Τα ταξίδια της Βασίλισσας της Αγγλίας Καρολίνας και του Βαρώνου Περγκάμι, κλειδούχου της, στη Γερμανία, Ιταλία, Ελλάδα, κλπ., από το 1814 ως το 1820». Για την παραμονή της Καρολίνας στην Αθήνα έχουν γράψει σε νεώτερα χρόνια οι: Δ. Καμπούρογλους, Γ. Τσοκόπουλος, Θ. Βελιανίτης, Α. Μηλιαράκης. Ν. Αποστολόπουλος. Η Καρολίνα στην Αθήνα έμεινε στο σπίτι του Γάσπαρη στην οδό Αδριανού, που επισκευάστηκε και επιπλώθηκε για να την φιλοξενήσει. Το σπίτι αυτό, ένα από τα ωραιότερα της Παλιάς Αθήνας, σωζόταν πριν από λίγα χρόνια. Ήταν ιδιοκτησία του στρατηγού Γεωργίου Νικολαΐδη, απογόνου των Γάσπαρη. Η οικογένεια Γάσπαρη ήταν κορσικανικής καταγωγής και είχε εγκατασταθέι στην Αθήνα από το τέλος του 17ου αιώνα. Μέλη της είχαν χρηματίσει πρόξενοι και υποπρόξενοι της Γαλλίας. Στο εξοχικό σπίτι των Γάσπαρη στα Πατήσια έγινε η πρώτη καλλιέργεια ντομάτας στην Αθήνα, λίγο πριν από την Επανάσταση. Την είχαν φέρει πρώτοι (1818) οι Καπουτσίνοι στο μοναστήρι τους στην Πλάκα. Την καλλιεργούσαν σε γλάστρες και την πρόσφεραν στις Αθηναίες που έκαναν με τη ντομάτα … γλυκό. Δέκα χρόνια μετά την καλλιέργεια της ντομάτας ο Καποδίστριας έφερε στην Ελλάδα και τις πρώτες πατάτες.
Στα τελευταία χρόνια πριν από την Επανάσταση, πολλοί επιφανείς ξένοι επισκέπτονται την Αθήνα και γράφουν με ενθουσιασμό για τους Έλληνες και με συγκίνηση για την οικτρά τύχη τους κάτω από τον τουρκικό ζυγό. Συντελέσαν και αυτοί, ώστε να δημιουργηθεί το κλίμα του Φιλελληνισμού στο εξωτερικό και της Ελευθερίας στο εσωτερικό της Ελλάδος, που οδήγησε στην Εθνεγερσία του 1821.
