Η ΓΕΝΕΣΗ ΜΙΑΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Από το Μεδιόλανο της Ιταλίας – το σημερινό Μιλάνο – ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, ύστερ’ από τη συμφωνία που είχε κάνει με το συμβασιλέα του Λικίνιο, κηρύσσει το 313 την ελευθερία και την ισότητα όλων των θρησκειών.
Η ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
Η παρακμή της Αθήνας, μετά την τελευταία πνευματική άνθισή της, αρχίζει τους πρώτους βυζαντινούς αιώνες. Σ’ αυτό είχε συντελέσει και ο Χριστιανισμός.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΟΝΙΚΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ
Για την Αθήνα των βυζαντινών χρόνων οι πληροφορίες είναι περιορισμένες. Και ήταν επόμενο. Η άλλοτε περίδοξη δημοκρατία του 5ου π.Χ. αιώνα είχε ξεπέσει την εποχή του Βυζαντίου σε μια μικρή και ασήμαντη επαρχιακή πόλη.
ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Επί των διαδόχων του Μ. Κωνσταντίνου, Κώνσταντος και Κωνσταντίου (337 – 361), οι Αθηναίοι εξακολουθούσαν να λατρεύουν ανενόχλητοι τους αρχαίους θεούς τους.
Η ΑΘΗΝΑ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟ
Η βασιλεία του Ιουστινιανού (527 – 565) σημειώνει αποφασιστικό σταθμό για την Αθήνα. Σταθμό εκχριστιανισμού και παρακμής.
ΟΙ «ΣΚΟΤΕΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ»
Μετά τον Ιουστινιανό, ακολουθεί για την Αθήνα μία περίοδος «σκοτεινών χρόνων», κατά την έκφραση των νεώτερων συγγραφέων που ασχολήθηκαν με την ιστορία της. Στην περίοδο αυτή, που αρχίζει από τον 7ο αιώνα και φθάνει ως τον 11ο, οι Βυζαντινοί χρονικογράφοι ελάχιστα αναφέρουν την Αθήνα.
ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΩΝ
Μισόν αιώνα μετά την παραμονή του Κώνστα Β’ στην Αθήνα, οι Βυζαντινοί χρονικογράφοι την ξαναφέρνουν στο προσκήνιο την εποχή των Εικονομάχων. Ο αυτοκράτορας Λέων Γ’ ο Ίσαυρος (717 – 741), μαζί με τις άλλες πολιτικές και εκκλησιαστικές μεταρρυθμίσεις του, απαγορεύει και τη λατρεία των εικόνων.
ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΘΕΟΦΑΝΩ
Ο Κωνσταντίνος Ε’ ζήτησε να παντρέψει το γιο του και διάδοχο του θρόνου Λέοντα. Και διάλεξε για νύφη μια ωραιοτάτη και ευφυεστάτη Αθηναία, την Ειρήνη, που ήταν 17 χρονών.
ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΑΙΩΝΕΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Μετά την Ειρήνη και τη Θεοφανώ οι πληροφορίες των Βυζαντινών χρονικογράφων γίνονται ακόμη πιο σπάνιες. Αντίθετα, τα ευρήματα των τελευταίων ανασκαφών στην Αθήνα και διάφορες εκκλησιαστικές πληροφορίες, φωτίζουν αρκετά τους τελευταίους αιώνες της βυζαντινής Αθήνας.
ΜΙΧΑΗΛ ΑΚΟΜΙΝΑΤΟΣ
Ο εξαίρετος αυτός ιεράρχης, ένας από τους πιο φωτισμένους του Βυζαντίου, έμεινε 25 χρόνια μητροπολίτης στην Αθήνα. Αφήκε ένα μεγάλο συγγραφικό έργο, σε έμμετρο και πεζό λόγο, αφιερωμένο σε εκκλησιαστικά κυρίως θέματα. Στα γραφόμενά του ο Ακομινάτος δίνει και πληροφορίες για την κατάσταση της Αθήνας το τέλος του 12ου αιώνα.
