Ο ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Οι περισσότερες πόλεις της Στερεάς Ελλάδος ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση των Αθηναίων για τον αγώνα της ανεξαρτησίας. Οι Αιτωλοί, οι Λοκροί, οι Φωκείς, ξεσηκώθηκαν κατά των Μακεδόνων, και αργότερα οι Θεσσαλοί.

Η Σπάρτη δεν έλαβε μέρος, γιατί ο Αντίπατρος κρατούσε 50 ομήρους, από τους επιφανέστερους Σπαρτιάτες. Η Αρκαδία και η Αχαΐα έμειναν επίσης ουδέτερες. Και ο πόλεμος άρχισε. Έχει περάσει στην ιστορία με το όνομα «Λαμιακός», γιατί γύρω από τη Λαμία έγιναν οι μεγαλύτερες μάχες και εκεί κρίθηκε. Ο Δημοσθένης γύρισε στην Αθήνα και συμφιλιώθηκε με τον Υπερείδη, που ήταν ένας από τους κατηγόρους του στην υπόθεση του Αρπάλου. Η πόλη υποδέχτηκε με τιμές και ενθουσιασμό το Δημοσθένη. Ο στρατηγός Λεωσθένης έγινε αρχηγός του συμμαχικού στρατού και η Αθήνα ετοιμάστηκε για πόλεμο, χρησιμοποιώντας και τα 350 τάλαντα του Αρπάλου. Στην αρχή οι Αθηναίοι είχαν επιτυχίες. Νίκησαν το στρατό του Αντιπάτρου και τον πολιόρκησαν στη Λαμία. Οι Θεσσαλοί, από σύμμαχοι των Μακεδόνων, πήγαν με τους Αθηναίους. Ο Αντίπατρος ήθελε να συνθηκολογήση. Αλλά ο Λεωσθένης του ζήτησε να παραδοθή «άνευ όρων». Και δεν έφθανε η αδέξια από πολιτικής πλευράς άρνηση, αλλά παρασύρθηκε σε μια ενέδρα που είχαν στήσει οι πολιορκημένοι Μακεδόνες και σκοτώθηκε. Ο θάνατος του Λεωσθένη άλλαξε την κατάσταση. Πρώτοι οι Αιτωλοί και έπειτα άλλοι σύμμαχοι έφυγαν από το αθηναϊκό στρατόπεδο. Ο Αντίπατρος πήρε νέες ενισχύσεις και βγήκε από τη Λαμία για την αποφασιστική μάχη. Οι Αθηναίοι, σε άρνηση του Φωκίωνος να διαδεχτή το Λεωσθένη, όρισαν αρχηγό του στρατού τον Αντίφιλο. Και ο πόλεμος συνεχίστηκε με υπεροχή του μακεδονικού στρατού, που ενισχυόταν διαρκώς με νέες δυνάμεις. Και το χειρότερο για τους Αθηναίους, που οι Μακεδόνες πήραν την υπεροπλία στη θάλασσα.

Καταστροφή του αθηναϊκού στόλου.

Το ψήφισμα για τον πόλεμο, που είχε κάνει η Εκκλησία του δήμου, όριζε τη συγκρότηση στόλου με 240 πολεμικά πλοία (τετρήρεις και τριήρεις). Τελικά μόνο 170 μπόρεσαν να παρατάξουν στην αρχή του 322, με ναύαρχο τον Ηετίωνα. Ο μακεδονικός στόλος, με αρχηγό τον Κλείτο, είχε 240 πλοία και καταναυμάχησε τον αθηναϊκό στην Άβυδο και στην Αμοργό. Και η Αθήνα, που περίμενε μεγάλες νίκες από το στόλο της, μάθαινε κατάπληκτη τη διάλυσή του. Δύο ημέρες προηγουμένως, ο δημαγωγός Στρατοκλής παρουσιάστηκε στεφανωμένος στην Εκκλησία του Δήμου, για να τους αναγγείλη τη μεγάλη νίκη του αθηναϊκού ναυτικού. Όταν μετά δύο ημέρες μαθεύτηκαν τα θλιβερά νέα, ξεσηκώθηκε ο Δήμος εναντίον του Στρατοκλή. Και ο δημαγωγός κυνικότατα τους είπε: «Γιατί φωνάζετε; Επειδή σας έκανα δύο ημέρες να χαρήτε;». Η ναυμαχία της Αμοργού ήταν αποφασιστική για την Αθήνα. Της έκλεισε οριστικά το δρόμο για την κυριαρχία της θάλασσας και την ηγεμονία της Ελλάδος, που τον είχε ανοίξει η ναυμαχία της Σαλαμίνος, πριν από ενάμιση αιώνα. Στο μέλλον οι στόλοι των Μακεδόνων και έπειτα των Ρωμαίων θα κυριαρχούν στις ελληνικές θάλασσες.

Το τέλος του Λαμιακού πολέμου.

Ο Λαμιακός πόλεμος κράτησε ένα χρόνο με εναλλασσόμενες φάσεις. Η αποφασιστική μάχη δόθηκε (Σεπτέμβριος 322) στην Κρανώνα της Θεσσαλίας. Ο Αντίπατρος, ενισχυμένος με τις στρατιές του Κρατερού και του Λεωνάτου, νίκησε τους Αθηναίους, Θεσσαλούς και άλλους συμμάχους και ξανάγινε κύριος της Ελλάδος. Ο μακεδονικός στόλος με τον Κλείτο είχε αποκλίσει τον Πειραιά. Πρεσβεία Αθηναίων με το Φωκίωνα έσπευσε να συναντήση το νικητή. Στην πρεσβεία έλαβαν μέρος ο φιλόσοφος Ξενοκράτης, προϊστάμενος της Ακαδημίας, ο Δημάδης κι’ ένα νέο πρόσωπο, που θα παίξη σε λίγο σημαντικό ρόλο, ο Δημήτριος Φαληρεύς. Τον προηγούμενο χρόνο η Εκκλησία του Δήμου είχε αφαιρέσει τα πολιτικά δικαιώματα του Δημάδη. Τώρα τον έστελνε πληρεξούσιό της. Ο Φωκίων παρακάλεσε τον Αντίπατρο να μη κατέβη ο στρατός του στην Αττική. Ο Κρατερός, που ήταν παρών, ζήτησε να απορριφθή η παράκληση του Φωκίωνος. Αλλά ο Αντίπατρος την δέχτηκε. «Δοτέον» είπε στον Κρατερό «Φωκίωνι, ταύτην την χάριν». Ήταν και η μόνη συγκατάβαση που έκανε. Οι όροι που έβαλε ήταν βαρύτατοι. Αρκετά είχε τραβήξει από τους Αθηναίους. Ποτέ δεν είχαν δεχτή τη μακεδονική ηγεμονία. Ούτε όταν ο Αλέξανδρος θάμβωνε τον κόσμο με τις καταπληκτικές νίκες του. Είχε έλθει η ώρα για τον τελικό λογαριασμό. Ο Αντίπατρος ζήτησε: Παράδοση των υπευθύνων του πολέμου, αλλαγή του πολιτεύματος, στρατιωτική κατοχή, πολεμική αποζημίωση και απώλεια του Ωρωπού και των νήσων. Κατά τον Ξενοκράτη, οι όροι της ειρήνης, που είχε υπαγορεύσει ο Αντίπατρος, ήταν «επιεικείς για δούλους και βαρύτατοι για ελεύθερους ανθρώπους».