ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Ο «Σύλλογος των Αθηναίων» και το Εργαστήριο Ιστορίας της Ιατρικής και Ιατρικής Ηθικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών διοργάνωσαν, την Πέμπτη 30 Οκτωβρίου, εσπερίδα με θέμα: ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ Β’ ΠΑΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με την ομιλία του Προέδρου του «Συλλόγου των Αθηναίων» κ. Ελευθέριου Γ. Σκιαδά με τίτλο: «Μητρώα Νοσηλείας και Δημοτικά Ιατρεία 1940-1945». Ο κ. Σκιαδάς παρέθεσε άγνωστα και αδημοσίευτα στοιχεία σχετικά με τους πρώτους τραυματίες πολέμου που γύρισαν από το Μέτωπο και παρουσίασε το πρωτότυπο τεκμήριο ενός Μητρώου Ασθενών του 1940, ένα εκ των λίγων που διασώζονται ως τις μέρες μας. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην ιστορία του θεσμού των Δημοτικών Ιατρείων και την προσπάθεια ανασύστασης της δημοτικής υγειονομικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια της Κατοχής και μετά την Απελευθέρωση. Ολοκληρώνοντας την εισήγηση του ο κ. Σκιαδάς ανέφερε πως τα Μητρώα Νοσηλείας και τα Δημοτικά Ιατρεία «είναι τεκμήρια ενός λαού που πάλεψε με αξιοπρέπεια. Ενός κράτους που, έστω και μέσα από τη σκόνη του πολέμου, αναζήτησε την πρόοδο.»

Ακολούθως, ανέβηκε στο βήμα η Καθηγήτρια Επιστημολογίας κ. Μαριάννα Καραμάνου. Η ομιλία της κ. Καραμάνου με τίτλο «Η Ιατρική Σχολή Αθηνών σε άμυνα» μετέφερε το κοινό στα δύσκολα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου όταν στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, Καθηγητές και φοιτητές, καλούνταν να συνεχίσουν το επιστημονικό τους έργο εν μέσω πολέμου ενώ στήριζαν και έμπρακτα τον αγώνα για την απελευθέρωση καθώς διέθεσαν τις υπηρεσίες τους στις ανάγκες του πάσχοντος πληθυσμού και των τραυματιών πολέμου.

Οι ομιλίες ολοκληρώθηκαν με την εισήγηση του Δρ Ιωάννη Δημητριάδη με τίτλο: «Ιατρική επισκόπηση των κατεχομένων υπό του Άξονος Αθηνών». Ο Δρ Δημητριάδης ανέλυσε τις ασθένειες και τις παθήσεις που μάστιζαν τον πληθυσμό της Αθήνας κατά τη διάρκεια της Κατοχής, οι οποίες προέρχονταν κατά κύριο λόγω από τις κακουχίες που υπέστη ο πληθυσμός της πρωτεύουσας κατά τη διάρκεια του λιμού. Αναφέρθηκε τέλος στους τρόπους αντιμετώπισης των ασθενειών αλλά και σε Έλληνες ιατρούς με αξιοσημείωτο επιστημονικό έργο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με συζήτηση την οποία κατηύθυνε η Καθηγήτρια Ιστορίας της Ιατρικής κ. Έφη Πουλάκου-Ρεμπελάκου και κέρασμα από τον «Σύλλογο των Αθηναίων» στους παρευρισκόμενους. Μετά το πέρας της εκδήλωσης, οι επισκέπτες είχαν, επίσης, τη δυνατότητα να επισκεφτούν την περιοδική έκθεση αρχειακών τεκμηρίων του Αθηναϊκού Μουσείου για το μήνα Οκτώβριο με θέμα τα πρωτοσέλιδα του Αθηναϊκού Τύπου στο ξέσπασμα του πολέμου του 1940 από τη Συλλογή Εφημερίδων 1940-1941 του Προέδρου Ελευθέριου Γ. Σκιαδά.

 

 

 

ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ

Τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025 πραγματοποιήθηκε στον «Σύλλογο των Αθηναίων» η ομιλία με θέμα: Ένας  περίπατος στην Αθήνα των αρχών του 19ου αι. με αφηγήτρια τη Δρα Σοφία Μωραΐτη, Αντιπρόεδρο της Εθνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας και Γ.Γ. της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών.  Το κοινό καλωσόρισε ο Πρόεδρος του «Συλλόγου των Αθηναίων», κ. Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς και την ομιλήτρια προλόγισε ο Κοσμήτορας της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών και μέλος του Συλλόγου, κ. Άγγελος Γέροντας. Μέσα από την αφήγηση της κ. Μωραΐτη οι παρευρισκόμενοι ταξίδεψαν πίσω στο χρόνο και νοητά περιπλανήθηκαν στα στενά καλντερίμια της παλαιάς πόλης, κάτω από τη σκιά του Ιερού Βράχου, «συναντώντας» τον Chateaubriand, τον Λόρδο Βύρωνα και περιηγητές που επισκέφθηκαν την Αθήνα των αρχών του 19ου αιώνα.

 

30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ Β΄ Π. Π.

Ο «Σύλλογος των Αθηναίων» και το Εργαστήριο Ιστορίας της Ιατρικής και Ιατρικής Ηθικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας προσκαλούν στην εσπερίδα με θέμα:

«ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ» 

την Πέμπτη 30 Οκτωβρίου και ώρα 18:00

στον «Σύλλογο των Αθηναίων» (Κέκροπος 10, Πλάκα).

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΣΠΕΡΙΔΑΣ

18.00-18.15μμ : Προσέλευση

 

18.15-18.30μμ: Χαιρετισμός – Καλωσόρισμα

 

Προεδρείο :

Έφη Πουλάκου – Ρεμπελακου Καθηγήτρια Ιστορίας της Ιατρικής, Εργαστήριο Ιστορίας της Ιατρικής και Ιατρικής Ηθικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

 

18.30-18.50: Μητρώα Νοσηλείας και Δημοτικά Ιατρεία 1940-1945

Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Πρόεδρος του Συλλόγου των Αθηναίων

 

18.50-19.10: Η Ιατρική Σχολή Αθηνών σε άμυνα

Μαριάννα Καραμάνου

Καθηγήτρια Επιστημολογίας, Ιστορίας και Ηθικής της Ιατρικής, Εργαστήριο Ιστορίας της Ιατρικής και Ιατρικής Ηθικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

 

19.10-19.30: Ιατρική επισκόπηση των κατεχομένων υπό του Άξονος Αθηνών

Δρ. Ιωάννης Δημητριάδης 

Ακαδημαϊκός Υπότροφος Εργαστηρίου Ιστορίας της Ιατρικής και Ιατρικής Ηθικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

 

19.30-19.50: Συζήτηση

19.50: Λήξη

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΔΙΑΝΟΜΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Την Τετάρτη 15 Οκτωβρίου ξεκίνησε η τακτική μηνιαία διανομή του Κοινωνικού Παραρτήματος του Συλλόγου των Αθηναίων με την υποστήριξη της Ελληνικής Εθελοντικής Συμπαράστασης, του «Hellenic Relief Foundation» (ΗRF)  και του Ομίλου Ν. Κωνσταντόπουλου – CNI Ενεργειακή ΑΕ και AVS Services που εξασφαλίζουν πάντα τα σταθερά μηνιαία πακέτα τροφίμων με βασικά είδη (αλεύρι, ζυμαρικά, ρύζι, όσπρια, λάδι, γάλα, πελτέ κ.λπ.).

 

Σε συνέχεια των δράσεων κοινωνικής προσφοράς, αντιπροσωπείες των Τμημάτων της AHEPA HJ-02 «Γλυφάδα», HJ-04 «Σόλων», HJ-09 «Θεμιστοκλής», HJ-38 «Φαληρεύς» και HJ-55 «Θουκιδίδης» πραγματοποίησαν παράδοση καινούργιων ενδυμάτων και υποδημάτων.  Στην παράδοση παρευρέθηκαν:

Ελευθέριος Σκιαδάς, Πρόεδρος του «Συλλόγου των Αθηναίων»

Κυριάκος Σπανόπουλος, Αντιπρόεδρος Φιλανθρωπίας της AHEPA HELLAS

Μαρία Σιούρδη, Υπεύθυνη Ελληνικής Εθελοντικής Συμπαράστασης ΕΛΕΘΣΥ

Ανάργυρος Τσουνάκης, Ιδρυτικός Πρόεδρος & Εκτελ. Διευθ. AHEPA «Φαληρεύς».

Σωτήριος Αραποστάθης, Πρόεδρος του Τμήματος «Γλυφάδα»

Ευγένιος Μπάρδης, Πρόεδρος του Τμήματος «Φαληρεύς»

Σταύρος Μητροθανάσης, Αντιπρόεδρος Φιλανθρωπίας του Τμήματος «Θουκυδίδης». Ζήσιμος Μελιδώνης, Μέλος Εξ.Επ. AHEPA «Φαληρεύς».

Στέλιος Τακετζής, μέλος τους Διοικητικού Συμβουλίου του HRF και εκτελεστικός διευθυντής του COSMOS HELLENIC MEDIA και COSMOS FM.

Η διανομή πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση της υπεύθυνης κ. Μαρίας Σιούρδη και με τη βοήθεια των εθελοντών Σούλας Μπέλη, Αντωνίας Παντουβάκη, Έμης Σπανού, Ευγενίας Σαλαμανή, Γιάννης Λάμπρου και της κ. Αργυρίου.

Υποστηρικτές όπως πάντα με σκοπό των εμπλουτισμό των σταθερών πακέτων τροφίμων με προϊόντα όπως βούτυρο, μήλα, κατεψυγμένα λαχανικά, ψωμί του τοστ, χαρτοπετσέτες κ.α. η Τράπεζα Τροφίμων και οι εταιρείες Μπαρμπα-Στάθης, Αγροβιμ, Καραμολέγκος ΑΕΒΕ, Μύλοι Λούλη, FreislandCampina, Colgate-Palmolive, Καμηλάρης ΑΕΒΕ, Softex, ΜΑΚΒΕΛ Ζυμαρικά Προϊόντα και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου – ZAGORIN.

Ματιές στα Αρχεία: Ιστορικό Αρχείο Συλλόγου των Αθηναίων

Ιστορικά τεκμήρια για τη συνδρομή του «Συλλόγου των Αθηναίων» στον εθνικό αγώνα του 1940.

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος του 1940, ο «Σύλλογος των Αθηναίων» διέθεσε τόσο το Ταμείο του όσο και τις εγκαταστάσεις του για τις ανάγκες του Αγώνα. Επιλέγουμε να δημοσιεύσουμε τέσσερα τεκμήρια τα οποία αποκαλύπτουν ότι διέθεσε το Ταμειακό του υπόλοιπο (10.000 δρχ.) και τις εγκαταστάσεις του για την «Λινοθήκη του Νοσοκομείου», η οποία τελούσε υπό την προεδρία της Ελένης, Πριγκιπίσσης Νικολάου της Ελλάδος. Ιδιαίτερα συγκινητική είναι η επιστολή που απέστειλε ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως Ιωάννης Μεταξάς στον Πρόεδρο του «Συλλόγου των Αθηναίων», Λάμπρο Καλλιφρονά, ευχαριστώντας και συγχαίροντας τον Πρόεδρο και τα Μέλη του Συλλόγου για την προσφορά τους.

Επιστολή της Επιτροπής Πανελληνίου Εράνου προς τον Σύλλογο των Αθηναίων για τη δωρεά 10.000 δραχμών στον Πανελλήνιο Έρανο. 14/11/1940.

 

Ευχαριστήρια Επιστολή του Ιωάννη Μεταξά προς τον Λάμπρο Καλλιφρονά για την καταβολή 10.000 δραχμών στον έρανο Κοινωνικής Πρόνοιας από τον «Σύλλογο των Αθηναίων». 15/11/1940.

 

 

Αναφορά της Επιτροπής Κυριών του «Συλλόγου των Αθηναίων» για τη δωρεά ειδών στη Φανέλλα του Στρατιώτου. 3/12/1940.

 

Επιστολή της Πριγκίπισσας Ελένης του Νικολάου της Ελλάδος προς το Σύλλογο των Αθηναίων για τη διάθεση των γραφείων του «Συλλόγου των Αθηναίων» προς χρήση της Λινοθήκης του Νοσοκομείου. 21/12/1940.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΣΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Ο Αθηναϊκός Τύπος μετά το ξέσπασμα του πολέμου του 1940 και οι πρώτοι μήνες των μαχών μέσα από τη Συλλογή Εφημερίδων (1940-1941) του Προέδρου Ελευθέριου Γ. Σκιαδά στο Αφιέρωμα του Οκτωβρίου στο Αθηναϊκό Μουσείο του «Συλλόγου των Αθηναίων». Ο παλμός των πρώτων ωρών, οι επιτυχίες του ελληνικού στρατού στα βουνά της Αλβανίας και ο ύμνος στην ελληνική ψυχή μέσα από επιλεγμένα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων «Ασύρματος», «Ακρόπολις», «ΕΣΤΙΑ», «ΕΘΝΟΣ», «Ο ΤΥΠΟΣ» και «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ» θα παρουσιάζονται στην περιοδική έκθεση αρχειακού υλικού του Μουσείου μας έως τα μέσα Νοεμβρίου.


ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ, Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

Το απόγευμα της Τετάρτης 15 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στον «Σύλλογο των Αθηναίων», σε συνδιοργάνωση με τον Σύνδεσμο Αποφοίτων Α΄ Προτύπου Γυμν./Λυκείου Αθηνών, η επετειακή εκδήλωση, για τα 121 χρόνια από τον θάνατο του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά, με τίτλο: Παύλος Μελάς, η μορφή του Μακεδονικού Αγώνα.

Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισε ο Πρόεδρος του «Συλλόγου των Αθηναίων» κ. Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς και εν συνεχεία ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Αποφοίτων Α΄ Προτύπου Γυμν./Λυκείου Αθηνών κ. Ματθαίος Αρταβάνης, ο οποίος προλόγισε και τον κεντρικό ομιλητή υποστράτηγο ε.α. κ. Χρήστο Μπολώση. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο κ. Μπολώσης μοιράστηκε ενδιαφέρουσες πληροφορίες γύρω από τη ζωή και τη δράση του Παύλου Μελά συνθέτοντας μία πλήρη παρουσίαση της εμβληματικής φυσιογνωμίας του Μακεδονικού Αγώνα.

 

 

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Την Κυριακή 12 Οκτωβρίου, ημέρα του εορτασμού της Επετείου της Απελευθερώσεως των Αθηνών από τα Στρατεύματα Κατοχής, ο Πρόεδρος του «Συλλόγου των Αθηναίων», κ. Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς, εκφώνησε  τον  επετειακό λόγο έμπροσθεν του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ στη μνήμη των Ελλήνων αγωνιστών που δικάστηκαν στις αίθουσες του Μεγάρου και εκτελέστηκαν από τους ναζί στην Καισαριανή. Στην είσοδο του κτηρίου πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνου και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου από το Τμήμα Φιλαρμονικής του Δήμου Αθηναίων.

Την ίδια ημέρα ο «Σύλλογος των Αθηναίων», με αντιπρόσωπο το Γενικό Γραμματέα κ. Εμμανουήλ Καρανίκα, συμμετείχε στην κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.

Ματιές στα Αρχεία: ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΑΚΗ ΠΑΝΩΡΙΟΥ

Ακουαρέλα του Μάκη Πανώριου (1991) με θέμα την αθηναϊκή αυλή για το έργο «Το Φιντανάκι» του Παντελή Χορν. Συλλογή Μάκη Πανώριου. Δωρεά Ελ. Γ. Σκιαδά. Αρχείο “Συλλόγου των Αθηναίων”.

 

Μάκης Πανώριος (1935-2023)

Εκτός από ηθοποιός, συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας και πρωτοπόρος ερευνητής του φανταστικού διηγήματος, ο Μάκης Πανώριος άφησε το στίγμα του και ως εικαστικός καλλιτέχνης. Με σπουδές στη ζωγραφική και τη γραφιστική παρήγαγε σημαντικό έργο εικονογραφώντας βιβλία και αναλαμβάνοντας την καλλιτεχνική επιμέλεια εκατοντάδων εκδόσεων.

Μεταξύ άλλων εικονογράφησε τα εξώφυλλα της σειράς «Παγκόσμιο Θέατρο» των εκδόσεων Δωδώνη, που περιλαμβάνει σημαντικά έργα του παγκόσμιου και ελληνικού θεάτρου. Στα περισσότερα εξώφυλλα ο Μάκης Πανώριος «σκηνογραφεί» ζωγραφικά με τη δική του ματιά το εκάστοτε έργο που παρουσιάζεται, μεταξύ αυτών και το «Φιντανάκι» του Παντελή Χορν. Από το 1959 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’90, φιλοτέχνησε πάνω από 200 εξώφυλλα, των οποίων τα πρωτότυπα έργα φυλάσσονται στον «Σύλλογο των Αθηναίων».

Η Συλλογή του Μάκη Πανώριου περιλαμβάνει τεκμήρια και αρχεία της πολύπλευρης δραστηριότητάς του και ανήκει στα Αρχεία του «Συλλόγου των Αθηναίων», δωρεά του Προέδρου Ελευθέριου Γ. Σκιαδά.

 

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου: Ένας Περίπατος στην Αθήνα των αρχών του 19ου αιώνα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ένας περίπατος στην Αθήνα των αρχών του 19ου αιώνα

Ο Πρόεδρος Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς και το Δ.Σ. του «Συλλόγου των Αθηναίων»
σας προσκαλούν σε έναν ιδιαίτερο περίπατο στους δρόμους των Αθηνών του 19ου αιώνα

με αφηγήτρια τη Δρα Σοφία Μωραΐτη,
Αντιπρόεδρο της Εθνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας
και Γ.Γ. της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών,

τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025, ώρα 18:00
στον Σύλλογο των Αθηναίων (Κέκροπος 10, Πλάκα).

Θα περιπλανηθούμε στα στενά καλντερίμια της παλαιάς πόλης, κάτω από την σκιά του Ιερού Βράχου.
Θα συναντήσουμε περιηγητές, λογίους, καλλιτέχνες και φιλέλληνες·
θα ακούσουμε γλώσσες πολλές — ελληνικά, γαλλικά, ιταλικά και τούρκικα —
και θα αφουγκραστούμε τους ψιθύρους μιας πόλης που αλλάζει.